GİRİŞ-AMAÇ

Yabancı cisim aspirasyonlarına daha çok çocuklarda rastlanmasına rağmen, erişkinlerde nadir de olsa görülebilmektedirler. Akciğer tümörünü taklit ettiklerinden ayırıcı tanıda önemlidirler.

OLGU

Dört yıldır başka bir sağlık kuruluşunda KOAH tanısıyla izlenen 46 yaşındaki bayan hasta, son 1 aydır artan nefes darlığı, sırt ağrısı,öksürük ve ateş şikayetleriyle hastanemize başvurdu. PA akciğer grafisinde sağda 2. ön kot hizasından başlayan ve kalp-diyafram konturlarını silen plörezi ile uyumlu homojen dansite artışı izlendi (Resim 1). Toraks BT’de sağ üst –alt paratrakeal,sol paratrakeal ve subkarinal alanlarda en büyüğü 2 cm. çapında LAP’ler; sağ intermedier bronşta etrafı kalsifiye kitle lezyonu,sağ hemitoraksta kalınlığı 3.5 cm.’ye ulaşan plörezi,sağ orta ve alt lobda volüm kaybettirici etkisi olan,kompresyon atelektazisine de bağlı olabilecek hava bronkogramları içeren konsolidasyon alanı, solda plevral kalınlaşma tespit edildi (Resim 2 a,b). Yapılan FOB’da sağ intermedier bronş girişinden yaklaşık 0.5 cm. sonra başlayan ve bronşu tam olarak tıkayan,biyopsi kateteriyle sert kıvamlı olduğu anlaşılan,siyahımsı renkte,bronşa komşu kısımlarından hemorajik sızıntı gösteren kitle izlendi (Resim 3 a,b).Subkarinal ve paratrakeal alanlardaki LAP’lerden yapılan TBİA’larda ve plevra sıvısının 3 kez yapılan patolojik incelemesinde maligniteye rastlanmadı. Hastaya hemoraji riskinden dolayı rijit bronkoskopi yapıldı. Kitle çıkarıldı ve yabancı cisim olduğu görüldü. Patoloji sonucunda yabancı cismin bitki parçası olabileceği belirtildi.Hastada aspirasyona dair anamnez yoktu. Olgu, yabancı cisme bağlı postobstrüktif plöropnömoni olarak değerlendirildi. Yabancı cismin çıkarılmasından sonra ve antibiyoterapi ile lezyonların gerilediği gözlendi.

Resim 1-Olgunun PA Akciğer Grafisi

Resim 2a-Olgunun Toraks BT Mediasten Kesiti

Resim 2b- Olgunun Toraks BT Parankim Kesiti.

a

Resim 3 a,b- Olgunun FOB Görüntüleri

TARTIŞMA

Öykü, trakeobronşiyal yabancı cisim aspirasyonu tanısında çok önemlidir. Çocuklarda öyküde aniden ortaya çıkan öksürük, hırıltılı solunum ve hava açlığı triadı hekimin yabancı cisim aspirasyonundan şüphelenmesine yol açar. Erişkinlerde ise yıllarca asemptomatik kalan ve yanlışlıkla astım, kronik bronşit veya pnömoni olarak tedavi edilen olgular mevcuttur (1). En sık gözlenen yakınma öksürüktür. Öksürük başlangıçta spazmodik, kuru, irritatiftir ve nöbetler halinde gelir, yabancı cisim bronşa yerleştikten sonra şiddetini ve özelliğini kaybeder (2).Aspire edildiklerinde kısmen inert olan maddeler, uzun süre semptom vermeden tolere edilebilmektedir. Ancak daha sonra distale ilerleyip kronik akciğer enfeksiyonu, bronşektazi veya harap akciğer gibi kronik ilthihabi reaksiyonlar oluşturarak, akciğer rezeksiyonu gerektirecek durumlara yol açabilirler (3).Olgumuzda da postobtrüktif plöropnömoni mevcuttu.Radyolojik değerlendirmede, rutin olarak postero-anterior ve lateral akciğer grafileri ilk basamaktır.Aspire edilen yabancı cisim, radyoopak olmadığı durumlarda, tanıya gitmek oldukça zordur.Yabancı cisim aspirasyon öyküsü bulunan ve bir türlü tanıya varılamayan olgularda, bilgisayarlı toraks tomografisi çektirmek ve bronkoskopi yapmak uygun olur (4).Olgumuza çekilen Toraks BT'de sağda intermedier bronşu tıkayan,etrafı kalsifiye kitle görünümü ve buna bağlı postobstrüktif plöropnömoni tespit edildi. Yabancı cisim aspirasyonu öyküsü olmadığından ilk planda bronş kanseri düşünüldü.

Sonuç olarak tekrarlayan ya da rezolüsyonu gecikmiş pnömoniler ve lokalize bronşektazilerin etyolojisinde yabancı cisim aspirasyonları da düşünülmelidir. Benzer radyolojik görüntü verebilmeleri nedeniyle bronş kanserini de taklit edebilecekleri akılda tutulmalıdır.

KAYNAKLAR

1-Karakaş T.,Motalip A.,Tabak L.Bir Diş Sarımsak Aspirasyonu Sonucu Gelişen Akut Solunum Yetersizliği.Solunum Hastalıkları 2001; 12: 229-232.

2-Erikci V, Karacay S, Arikan A. Foreign body aspiration: a four-years experience. Ulus Travma Derg 2003;9:45-9.

3-Steen, K.H., Zimmermann, T.: Tracheobronchial aspiration of foreign bodies in children: A study of 94 cases. Laryngoscope 1990;100:525-9.

4-Yıldızeli, B., Yüksel, M.: Trakeobronşiyal yabancı cisim aspirasyonları, Eds.: Yüksel M, Kalaycı G.: Göğüs Cerrahisi 1 nci baskı, İstanbul, Özlem Grafik Matbaacılık, 2001, s.677-687.