[EP-186]

EPOSTER OTURUMU-14 | Tarih ve Saat: 22.10.2010, 17:00 - 18:00 | Salon: EPOSTER SALONU

Kabin Ekibi Adaylarında Solunum Sistemi Hastalıkları

Nazım Ata¹, Erdinç Ercan², Şafak Yıldız³, Zeki Dulkadir¹, Yusuf Ersal², Ahmet Akın¹
¹Gülhane Askeri Tıp Akademisi Hava ve Uzay Hekimliği Merkez ve AD. Başkanlığı, Eskişehir
²Uçucu Sağlığı Araştırma ve Eğitim Merkezi Başkanlığı, Eskişehir
³Eskişehir Asker Hastanesi Göğüs Hastalıkları Kliniği, Eskişehir

Havacılık ortamından kaynaklanan yüksek hız, irtifa, düşük basınç, G kuvvetleri ve uzaysal olarak x-y-z düzlemlerindeki hareketler gibi dış etkenlere maruz kalınması; pilot, mürettebat ve yolcularda bir takım tıbbi problemleri ortaya çıkarabileceği gibi solunum sistemi hastalıklarının bulgu ve belirtilerini de arttırabilir. Bu sebeple, uçuş esnasında ortaya çıkabilecek veya artabilecek sağlık sorunlarının önceden tespit edilebilmesi için sivil havacılıkta görev alan pilotlar ve kabin memurları seçim aşamasında ve periyodik muayenelerinde ayrıntılı muayeneden geçirilmektedir. Bu muayeneler, SHGM tarafından yetkilendirilmiş hastanelerdeki uçuş tabipliği kursunu tamamlamış doktorlar (Authorised Medical Examiner - AME) tarafından yapılmaktadır. Bu muayene öncesinde AME tarafından kapsamlı anamnez formu doldurulmakta ve sigara öyküsü sorgulanmaktadır. Muayeneler kapsamında ise iç hastalıları, kulak burun boğaz hastalıkları, nöroloji, psikiyatri ve göz hastalıkları muayenesi yapılmaktadır. Ayrıca PA akciğer grafisi çekilerek radyoloji uzmanı tarafından, solunum fonksiyon testi yapılarak göğüs hastalıkları uzmanı tarafından değerlendirilmektedir. Çalışma kapsamında, SHGM tarafından yetkilendirilmiş hastanelerden biri olan Eskişehir Asker Hastanesi bünyesinde bulunan Havacılık Tıbbı Merkezimize 2009 ve 2010 yılı içerisinde başvuran kabin ekibi adaylarının muayene kayıtları incelenmiştir. Muayeneler Uluslararası Sivil Havacılık Organizasyonu (ICAO) ve Avrupa Sivil Havacılık Örgütü (JAA) sağlık kurallarına göre (ICAO Ek-1 ve JAR-FCl 3) yapılmıştır. Muayeneye gelen 34 kabin memuru adayının yaş ortalaması 25’di. Adaylarda solunum sistemine ait hastalık öyküsü yoktu. 27 aday sigara içmediğini, 7 aday sigara içtiğini; sigara içmediğini ifade edenlerden 5 aday hayatlarının bir döneminde sigara içtiğini ama bıraktıklarını belirtmiştir. Muayene kapsamında çekilen PA akciğer grafilerinde herhangi bir patolojik bulgu saptanmamıştır. Ancak yapılan solunum fonksiyon testleri sonucunda 10 yıldır günde 1 paket sigara içen ve hayatının hiçbir döneminde sigara içmeyen toplam iki adayda küçük havayolu obstrüksiyonu tespit edilmiştir. Tespit edilen küçük hava yolu obstrüksiyonları minimum düzeyde olduğu için kapsamlı araştırmaya gerek görülmeyerek “kabin ekibi olarak görev yapmaya elverişlidir” kararı verilmiştir. Sivil havacılık sağlık kurallarına göre kabin ekibi adaylarında görevlerini kolaylıkla uygulamalarını engelleyecek konjenital ya da edinsel bir solunum sistemi hastalığı bulunmamalıdır. Solunum fonksiyonlarında belirgin bir bozukluk tespit edilen adaylara sertifika düzenlenmez. Solunum fonksiyon testinde bozulma saptanan adaylarda kapsamlı araştırma yapmak gerekir. Havacılık ortamından kaynaklanan etkenlerin, solunum sistemi hastalıklarını şiddetlendirebileceği unutulmamalıdır. Uçuş muayenesi sırasında solunum sistemi hastalıkları ile ilgili bulgular ve sigara öyküsü sorgulanmalı; içenlere sigaranın bırakılması önerilmelidir.

GİRİŞ-AMAÇ

Havacılık ortamından kaynaklanan yüksek hız, irtifa, düşük basınç, G kuvvetleri ve uzaysal olarak x-y-z düzlemlerindeki hareketler gibi dış etkenlere maruz kalınması; pilot, mürettebat ve yolcularda bir takım tıbbi problemleri ortaya çıkarabileceği gibi solunum sistemi hastalıklarının bulgu ve belirtilerini de arttırabilir. Bu sebeple, uçuş esnasında ortaya çıkabilecek veya artabilecek sağlık sorunlarının önceden tespit edilebilmesi için sivil havacılıkta görev alan pilotlar ve kabin memurları seçim aşamasında ve periyodik muayenelerinde ayrıntılı muayeneden geçirilmektedir. Bu muayeneler, SHGM tarafından yetkilendirilmiş hastanelerdeki uçuş tabipliği kursunu tamamlamış doktorlar (Authorised Medical Examiner - AME) tarafından yapılmaktadır. Bu muayene öncesinde AME tarafından kapsamlı anamnez formu doldurulmakta ve sigara öyküsü sorgulanmaktadır. Muayeneler kapsamında ise iç hastalıları, kulak burun boğaz hastalıkları, nöroloji, psikiyatri ve göz hastalıkları muayenesi yapılmaktadır. Ayrıca PA akciğer grafisi çekilerek radyoloji uzmanı tarafından, solunum fonksiyon testi yapılarak göğüs hastalıkları uzmanı tarafından değerlendirilmektedir. Çalışmamızın amacı kabin ekibi adaylarının anamnez, solunum fonksiyon testi ve PA akciğer grafilerini inceleyerek solunum sistemi hastalıkları yönünden değerlendirmektir.

Sivil Havacılık İlk Muayene Kapsamları

Sivil Havacılık Periyodik Muayene Kapsamları

YÖNTEM-GEREÇLER

Çalışma kapsamında, SHGM tarafından yetkilendirilmiş hastanelerden biri olan Eskişehir Asker Hastanesi bünyesinde bulunan Havacılık Tıbbı Merkezimize 2009 ve 2010 yılı içerisinde başvuran kabin ekibi adaylarının muayene kayıtları incelenmiştir. Muayeneler Uluslararası Sivil Havacılık Organizasyonu (ICAO) ve Avrupa Sivil Havacılık Örgütü (JAA) sağlık kurallarına göre (ICAO Ek-1 ve JAR-FCl 3) yapılmıştır.

BULGULAR

Muayeneye gelen 34 kabin memuru adayının yaş ortalaması 25’di. Adaylarda solunum sistemine ait hastalık öyküsü yoktu. 27 aday sigara içmediğini, 7 aday sigara içtiğini; sigara içmediğini ifade edenlerden 5 aday hayatlarının bir döneminde sigara içtiğini ama bıraktıklarını belirtmiştir. Muayene kapsamında çekilen PA akciğer grafilerinde herhangi bir patolojik bulgu saptanmamıştır. Ancak yapılan solunum fonksiyon testleri sonucunda 10 yıldır günde 1 paket sigara içen ve hayatının hiçbir döneminde sigara içmeyen toplam iki adayda küçük havayolu obstrüksiyonu tespit edilmiştir. Tespit edilen küçük hava yolu obstrüksiyonları minimum düzeyde olduğu için kapsamlı araştırmaya gerek görülmeyerek “kabin ekibi olarak görev yapmaya elverişlidir” kararı verilmiştir.

TARTIŞMA

Sivil havacılık sağlık kurallarına göre kabin ekibi adaylarında görevlerini kolaylıkla uygulamalarını engelleyecek konjenital ya da edinsel bir solunum sistemi hastalığı bulunmamalıdır. Solunum fonksiyonlarında belirgin bir bozukluk tespit edilen adaylara sertifika düzenlenmez. Solunum fonksiyon testinde bozulma saptanan adaylarda kapsamlı araştırma yapmak gerekir. Havacılık ortamından kaynaklanan etkenlerin, solunum sistemi hastalıklarını şiddetlendirebileceği unutulmamalıdır.

SİVİL HAVACILIK JAR-FCL 3 GÖĞÜS HASTALIKLARI KURALLARI

UÇAMAZ	UÇAR
Tedavisi devam eden KOAH	KOAH; 1. Pulmoner fonksiyonlarda minor bozukluk var 2. Semptom yok 3. Tıbbi tedavi gerekmiyor 4. Radyolojik olarak bül tespit edilmemiş
Astım; 1. Yakın zamanda akut astım nöbeti öyküsü 2. Sistemik steroid tedavisi 3. Klinik muayenede bronkospazm varlığı 4. Ailede ve kendisinde ileri düzey astım hastalığı öyküsü	Astım; 1. SFT’de FEV1/FVC >%75 2. Sadece inhaler kortikositeroid yada beta antogonistle tedavi
Tüberküloz; 1. Aktif hastalık 2. Tıbbi tedavisi devam edenler	Tüberküloz; 1. Hastalığın üzerinden en az 6 ay geçmiş 2. Tıbbi tedavi tamamlanmış 3. PA akciğer grafisinde belirgin akciğer hasarı yok 4. SFT normal
Sarkoidoz; 1. Aktif hastalık 2. Multi-sistem sarkoidoz	Sarkoidoz; 1. Hiler lenfadenopati ile sınırlı sarkoidoz öyküsü 2. Tüm sistem muayenesi normal (PA akciğer grafisi, eforlu EKG, 24 saatlik EKG monitarizasyonu, eğer gerekiyorsa miyokardial sintigrafi içermelidir) 3. SFT normal 4. Tıbbi tedavi gerekmiyor
Spontan pnömotoraks	Spontan pnömotoraks; 1. Bir defa olmuş 2. Üzerinden 1 yıl geçmiş 3. PA akciğer grafisinde ve CT’de bül yok
Aktif inflamatuar hastalık	Aktif inflamatuar hastalık; 1. Aktif hastalık bitmiş 2. Sekel yok 3. İleri tıbbi tedavi gerekmiyor
Büyük göğüs cerrahisi	Büyük göğüs cerrahisi; 1. En az 3 ay geçmiş 2. Görevlerini kolaylıkla uygulamalarına engel bir durum yok

SONUÇLAR

Uçuş muayenesi sırasında solunum sistemi hastalıkları ile ilgili bulgular ve sigara öyküsü sorgulanmalı; içenlere sigaranın bırakılması önerilmelidir.