[EP-258]

EPOSTER OTURUMU-19 | Tarih ve Saat: 22.10.2010, 17:00 - 18:00 | Salon: EPOSTER SALONU

Antitüberküloz Tedavi Altında Radyolojik Progresyon Gösteren Tüberküloz Olgu Sunumları – Paradoks Reaksiyon

Filiz Çimen1, İbrahim Onur Alıcı1, Dilek Saka1, Mine Önal1, Sibel Alpar2, Şükran Atikcan1, Mihriban Öğretensoy1
1Atatürk Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Göğüs Hastalıkları, Ankara
2Lokman Hekim Sincan Hastanesi, Göğüs Hastalıkları, Ankara

Bu sunum beş tüberküloz olgusunun tüberküloz tedavisi altında radyolojik progresyonunu içermektedir. Olguların hepsi yeni vaka tüberküloz olup dörtlü antitüberküloz tedavi (isoniazid, rifampisin, pirazinamid ve etambutol) almaktaydılar. Olgular tedavi altındayken ikinci aydan itibaren radyolojik progresyon izlendi. Radyolojik progresyonun görüldüğü aydan itibaren balgam ARB teksif ve kültür sonuçları menfi idi. Daha sonra antibiyogramlarına bakıldığında dört ana ilaca (H,R,S,E) hassas oldukları raporlandı. Progressif radyolojik lezyonlar genellikle nodüler tarzda olup; yeni oluşan lezyonlar iki olguda bilateral, iki olguda kontralateral, bir olguda ise ipsilateral olarak izlendi. Progressif radyolojik lezyonların etiyolojisini araştırmak için iki olguya transbronşiyal biyopsi, iki olguya bilgisayarlı tomografi eşliğinde ince iğne aspirasyon biyopsisi, bir olguya ise bilgisayarlı tomografi eşliğinde ince iğne aspirasyon biyopsisi ve wedge rezeksiyon uygulandı. Tüm olgularda histopatolojik olarak kazeifksyon nekrozu içeren granülomatöz enflamasyon tesbit edildi. Olguların tedavisi altı aya tamamlandığında bütün olgularda progressif radyolojik görünümlerde regresyon izlendi. Tüberküloz tedavisi altında bazı olgularda tedavi altında radyolojik progresyon veya yeni lezyonlar izlenebilir. İlaç direnci, tedaviye uyum azlığı veya tüberküloz dışı ek hastalık yoksa bu durum paradoks reaksiyon olarak tanımlanır. Nedeni tam olarak bilinmemekle beraber; konakçı immün yanıtının, tüberküloz basil virülansının, antijen yükünün, infeksiyon bölgesinin, kemoterapi etkilerinin kompleks bir etkileşimi olduğu düşünülmektedir. Özetle; tüberküloz tedavisi alan hastalarda yeni oluşan lezyon veya mevcut radyolojik lezyonda progresyon izlenirse; tedavide kullanılan kemoterapotiklerin değişimine hemen gidilmemeli, hastalar yakından izlenmeli, diğer olasılıklar araştırılmalı, Paradoks reaksiyon olabileceği hatırlanmalıdır

OLGU

Bu sunum beş tüberküloz olgusunun tüberküloz tedavisi altında radyolojik progresyonunu içermektedir.

1. Olgu; 19 yaş E. Ateş, halsizlik, kilo kaybı, BARB nadir basil / +, sağ plevral mayi (ADA 112),Tedavinin ikinci ayında sıvıda gerileme, sağ akciğer üst lob posterior ve alt lob superior’da nodüler tarzda progresif lezyon (Resim 1),

2. Olgu; 20 yaş E. İştahsızlık, halsizlik, kilo kaybı, BARB nadir basil / +,Tedavinin üçüncü ayında sağ akciğer alt lob superior ve sol akciğerde nodüler tarzda progresyon (Resim 2).

3. Olgu; 57 yaş E. Nefes darlığı, öksürük, halsizlik, kilo kaybı. BARB ++++ / ++ Sağda az miktarda loküle plevral sıvı (ADA 40.3),Tedavinin ikinci ayında sıvıda gerileme, sol akciğer orta zonda nodüler tarzda progresif lezyon (Resim 3).

4. Olgu; 18 yaş E. Halsizlik, iştahsızlık, kilo kaybı, BARB ++ / +, Tedavinin ikinci ayında sağ paratrakeal alanda konsolide progresif lezyon (Resim 4).

5. Olgu; 58 yaş E. Ateş, iştahsızlık, kilo kaybı, BARB ++ / +, Tedavinin birinci ayında bilateral yama tarzında infiltrasyonda progresyon (Resim 5).



Olguların hepsi yeni vaka tüberküloz olup dörtlü antitüberküloz tedavi H,R,Z,E almaktaydılar. Olgular tedavi altındayken, radyolojik progresyonun izlendiği ayda balgam ARB teksif, kültür sonuçları menfiydi. İlaç duyarlıklık testlerinde dört ana ilaca (H,R,S,E) hassas oldukları raporlandı. Progressif radyolojik lezyonlar genellikle nodüler tarzda olup; yeni oluşan lezyonlar iki olguda bilateral, iki olguda kontralateral, bir olguda ise ipsilateral olarak izlendi.

Progressif radyolojik lezyonların etiyolojisini araştırmak için iki olguya transbronşiyal biyopsi, iki olguya bilgisayarlı tomografi eşliğinde ince iğne aspirasyon biyopsisi, bir olguya ise bilgisayarlı tomografi eşliğinde ince iğne aspirasyon biyopsisi ve wedge rezeksiyon uygulandı. Tüm olgularda kazeifkasyon nekrozu içeren granülomatöz enflamasyon tesbit edildi. Olguların tedavisi kür ile sonlandığında progressif radyolojik görünümlerde regresyon izlendi.


SONUÇLAR

Tüberküloz tedavisi altında bazı olgularda tedavi altında radyolojik progresyon veya yeni lezyonlar izlenebilir. İlaç direnci, tedaviye uyum azlığı veya tüberküloz dışı ek hastalık yoksa bu durum paradoks reaksiyon olarak tanımlanır. Nedeni tam olarak bilinmemekle beraber; konakçı immün yanıtının, tüberküloz basil virülansının, antijen yükünün, infeksiyon bölgesinin, kemoterapi etkilerinin kompleks bir etkileşimi olduğu düşünülmektedir.

Özetle; tüberküloz tedavisi alan hastalarda yeni oluşan lezyon veya mevcut radyolojik lezyonda progresyon izlenirse; tedavide kullanılan kemoterapotiklerin değişimine hemen gidilmemeli, hastalar yakından izlenmeli, diğer olasılıklar araştırılmalı, Paradoks reaksiyon olabileceği hatırlanmalıdır



Resim 1-1.olgunun toraks BT görünümleri



Resim 3-3.olgunun toraks BT görünümleri



Resim 4-4.olgunun toraks BT görünümleri



Resim 5-5.olgunun toraks BT görünümleri



Resim2-olgu 2 toraks BT görünümleri