Yalanları ifşa et, hayatları koru
Dünyamızda her yıl 8 milyon kişi hayatını tütün, sigara ve nikotin ilişkili hastalıklardan kaybediyor. Bunların en az 1 milyonu kendisi ürün kullanmayan pasif maruziyetin kurbanı olur. Çocuklar, gençler, yaşlılar, engelliler hatta evcil hayvanlar dahi pasif duman ve riskleri altındadır.
Ülkemizde her gün 300 vatandaşımızın hayatını sigara ilişkili hastalıklara yenik düşüyor. Tüm bu ölümler önlenebilir bunu hiç ama hiç akıldan çıkartmamalıyız Hastaların ailelerin bu süreçlerdeki yorgunluğu, çaresizliği, hayat konfor kaybı, toplum içinde üretim kaybı gibi sürdürülebilirlikle ilgili önemli olumsuzlukları bünyesinde barındırır.
Nikotinin her hali tehlikelidir
Nikotin son derece bağımlılık yapıcı uyarıcı özellikli bir maddedir. Sigara dumanında bulunur. Nikotin, yaklaşık 25 yaşına kadar devam eden beyin gelişimine zarar verebilir fonksiyon kaybı ile biten tehlikeler oluşturur. Ergenlik döneminde nikotin kullanımı, dikkat, öğrenme, ruh hali ve dürtü kontrolünü kontrol eden beyin bölgelerine zarar verebilir. Nikotin kullanan ergenler, gelecekte diğer bağımlılık yapıcı maddelere uyuşturucuya bağımlılık açısından daha yüksek risk altındadır.
Bağımlılık sahnesinde yeni aktör: Elektronik sigara
Ülkemizde ve dünyadaki başarılı politikaları ve uygulamaları ile sigara ve zararları konusunda toplumdaki bilinç ve farkındalık arttı. Gençlerimizi eğittik onları sigaradan uzak tuttuk, kullanıcılara bırakma hizmetiyle sağlıklı bir hayat imkânı sunduk, satış ve tüketimle ilgili işe yarayan uygulamalar yaptık. Tütün, sigara ve nikotin pazarı küçüldü.
Nikotinin yeni yüzü: Elektronik sigara
Bu dönem adını en sık duyuran ürün elektronik sigaradır. Elektronik sigaralar geleneksel sigaralar, puro, pipoya modern zamanın ürünü kalemlere veya hafıza çubukları gibi günlük eşyalara benzeyebilirler. USB görünümlü olan kulan at modellerin taşınma ve gizleme konusunda öğrencilerin ilgisini çektiğini biliyoruz.
Ürünler isim, şekil, mekanizma farklılıkları ile kafa karıştırıcı olabilirler. Gençlerin bu ürünleri paff ya da jeberik adıyla anması sigara – nikotin ürünü olduğunu görmezden gelmesi rastlantısal değildir bilinçli yapılan yanlı reklamların sonucudur.
Bu ürünler için dumanının su buharı gibi zararsız ya da zararı azaltılmış olduğuna dair de gerçek dışı beyan ve tanıtımlar vardır. Bu ürünlerin tamamı için elektronik sigara ismini zararsız nikotin olmayacağını yüksek sesle söylemeye devam etmeliyiz.
Parlak Ürünler- Karanlık niyetler
Tütün ve nikotin endüstrileri yeni nesil kullanıcıları (çocukları ve gençleri) kandırmak için dikkatlice tasarlanmış ürünler ve aldatıcı taktikler kullanıyor. E-sigara, nikotin keseleri ve ısıtılmış tütün ürünlerini tanıtan pazarlama içerikleri sosyal medya platformlarında 3,4 milyardan fazla kez görüntülendi. Yine denetimin zayıf kaldığı her ortamda gizli reklam, sponsorluk gibi eski taktiklerin kullanıldığını görüyoruz.
Çekici tatlar, ancak gizli tehlikeler
Manipülatif ürün tasarımları, çekici aromalar ve gösterişli pazarlama sahte bir güvenlik duygusu yaratır ve arzu edilirlik uyandırır. Yaklaşık 16.000 farklı aroma tespit edilmiştir. Bu çocuklar ve gençlere yönelik büyük kandırmacanın önemli bir parçasıdır. Bu aromaların nikotin ve tütün ürünlerinin kullanımına başlamanın bir numaralı nedeni olarak gösterilir.
Yeni epidemi: Elektronik sigara
Tütün endüstri kârlı ticaretlerinin devamı için yeni ürünleri dünya çocuklarına servis ediyor. Birçok ülkede gençlerin e-sigara kullanım oranı yetişkinlerinkini geçiyor. Su dumanı yalanı ile ürünleri deneyen kullanan gençlerin nikotin bağımlısı olması ve gelecekte klasik sigara içme olasılığı da daha yüksektir.
Elektronik sigara ile sigara bırakılmaz
Nikotin ve tütün ürünleri son derece bağımlılık yapıcıdır ve kullanıcıları bir bağımlılık döngüsüne hapsederek kullanımı sürdürmek için tasarlanmıştır. Katkı maddeleri tütünün sertliğini maskeleyerek başlamayı kolaylaştırır ve bırakmayı zorlaştırır. Hiçbir sağlık otoritesi tarafından sigara bırakma tedavisinde kullanıldığı beyan edilmemiştir. Elektronik sigara kullanıcılarının hayatlarını çoklu kullanıcı olarak devam ettiği, her iki ürünü de kullandığı bilinmektedir.
Nikotin bağımlılığına elektronik sigara ile başlayan genç kullanıcılarında zaman içinde klasik sigaraya da meylettikleri ispatlıdır. Elektronik sigarayı ülkelerine tedavi amaçlı sokan bazı ülkeler ürünlerin gençlere de ulaşması sonucu nikotin epidemisi başladığının öz eleştirisini yapmaktadır.
Zararın azaltılmış zararsız demek değildir!
Hakkında bilinmeyeni çok e-sigaraların güvenli olamayacağını unutmamalıyız. EVALI (e-cigarette and vaping use associated lung injury- elektronik sigara kullanımıyla ilişkili bir akciğer hasarını) tanımlayan ilk defa 2019’da yılında ABD’de görülen ve literatüre giren çok ciddi bir klinik durumdur. Ani akciğer hasarı ile solunum yetmezliğine yoğun bakım ihtiyacına evrilebilir ölümle sonuçlanabilir. Bilim insanları halen e-sigaraların kullanımının anlık ve uzun vadeli sağlık etkileri hakkında veri oluşturmaya devam ediyorlar gelecekte yeni ve farklı olumsuz etkilere de hazırlıklı olmalıyız. Tüm tuzak ve hilelerini görüp önlem almalı Tütün endüstrisini hayatımızın dışında bırakmalıyız
Biz sağlık profesyonelleri olarak susamayız. Çünkü soluk almak yaşamaktır. Temiz bir nefes, her çocuğun en doğal hakkıdır. Bu hak, ne ticarete konu olur… Ne de pazarlığa. Geleceği, dumansız bir umutla büyütmek bizim elimizde.
Bugün değilse, ne zaman?
Biz TÜSAD’ız.
Biz, nefesi savunuyoruz.
Sağlıklı gençlik ve toplum için:
HAREKETE GEÇİN TÜTÜNSÜZ NİKOTİNSİZ BİR TÜRKİYE ÇALIŞMALARINI VE BİZİ DESTEKLEYİN.
TÜSAD Tütün Kontrolü Çalışma Grubu adına
Doç. Dr. H. Volkan KARA
Başkan