18-24 Mart Yaşlılara Saygı Haftası
TÜSAD YAŞLILARA SAYGI HAFTASI BASIN BİLDİRİSİ
Deprem bölgesindeki yaşlılar
solunum yolu hastalıklarından korunmalı
Dünya yaşlı nüfusunun giderek arttığı günümüzde, yaşlılarımızın sağlık ve sosyoekonomik anlamda ihtiyaçlarının karşılanması, hak ettikleri değerin ve saygının gösterilmesi ve bu konuda farkındalık yaratılması gerekmektedir. Bu amaçla her yılın 18-24 Mart tarihleri arası Yaşlılara Saygı Haftası olarak anılmakta ve bu tarihlerde etkinlikler düzenlenmektedir.
Dünya genelinde yaşlı nüfusun sayısı her geçen gün artmaktadır. Birleşmiş Milletler Dünya Nüfus Tahminleri Raporu'na göre, 2020 yılı itibariyle dünya nüfusunun yüzde 9,3'ü (yaklaşık 703 milyon kişi) 65 yaş ve üzerindedir. Bu oranın 2050 yılına kadar yüzde 16 (yaklaşık 1,6 milyar kişi) ve 2060 yılına kadar yüzde 22’e (yaklaşık 2,1 milyar kişi) yükselmesi beklenmektedir. Bununla birlikte, ülkeler arasında yaşlı nüfusun oranı farklılıklar göstermektedir. Örneğin, Japonya'nın yaşlı nüfus oranı yüzde 28,7 iken, Nijer'in yaşlı nüfus oranı sadece yüzde 2,1'dir. Türkiye İstatistik Kurumu'nun 2021 yılı verilerine göre, Türkiye'deki 65 yaş ve üstü nüfus oranı yüzde 9,1'dir. Bu oranın 2040 yılına kadar yüzde 14,2'ye yükselmesi beklenmektedir.
18-24 Mart Yaşlılara Saygı Haftasındaki temel amaç, sağlık sorunları ile ilgilenmek kadar yaş alan büyüklerimizin hayatlarının bu döneminde, daha genç insanlardan gösterilecek saygı ve sevgiye her zamankinden daha fazla ihtiyaç duyduklarını vurgulamaktır. Dünya Sağlık Örgütü yaşlı popülasyonun çeşitli nedenlere bağlı gelişebilen “incinebilir” grupta yer aldığını kabul etmektedir.
Ülkemizde 6 Şubat 2023 tarihinde gerçekleşen ve oldukça yıkıcı olan depremin ardından yaşlılardaki fonksiyon kayıpları, mevcut kronik hastalıklar, sosyoekonomik sorunlar onların“öncelik” gereksinimini belirgin hale getirmiştir. Yaşlılar, genellikle fiziksel ve psikolojik olarak daha kırılgan oldukları için depremlerde fiziksel yaralanmaların yanı sıra ruhsal travmalar da yaşayabilirler.
Deprem sonrası oluşan kargaşa, kayıp ve yıkım, stresli ortam, yaşlılarda depresyon, anksiyete ve diğer ruh sağlığı sorunlarının ortaya çıkmasına neden olabilir. Deprem sırasında oluşan toz, duman ve diğer kirleticiler hava kalitesini olumsuz yönde etkiler ve solunum yolu hastalıklarına neden olabilir. Özellikle astım, KOAH gibi kronik solunum yolu hastalıkları sahip olan yaşlı insanlar daha fazla etkilenebilirler. Yaşlılarda solunum yolu enfeksiyonları, bronşit ve zatürre gibi solunum yolu hastalıkları daha yaygın görülebilir. Yaşlıların solunum sorunlarını önlemek için, deprem sırasında ve sonrasında mümkün olan en kısa sürede güvenli bir alana taşınmaları, temiz hava solumaları ve solunum yolu enfeksiyonlarına karşı aşılanmaları önerilir. Ayrıca, solunum yolu hastalıkları için kronik sağlık sorunları yaşayanlar bu sorunlarının yönetimi için hekimler ile düzenli olarak görüşmeleri de önemlidir.
Yaşlılarımızın tecrübeleri, bilgileri ve yaşam deneyimleri, toplumumuzun kültürel birikimlerinin önemli bir parçasını oluşturur. En önemli değer varlıklarımız olan yaşlılarımıza saygı ve takdiri sürdürmek, haklarını vurgulamak, yaşama süreçlerine destek olmak oldukça önemli ve gereklidir.
18-24 Mart tarihleri arasında kutlanan "Yaşlılara Saygı Haftası" yaşlılarımıza olan saygımızı ve sevgimizi göstermek için önemli bir fırsattır. Bu haftada içinde yaşlılarımızla daha fazla zaman geçirmeli, alışverişlerinde, ev işleri veya diğer ihtiyaçlarını karşılamak için onlara yardımcı olunmalı, ihtiyaçlarına ve isteklerine saygı duyulmalı, yaşlı aile üyelerinizin değerini hatırlamalı ve onlara zaman ayırmalıyız. Modern yaşam tarzı ve teknolojinin hızla geliştiği günümüzde, genç kuşakların yaşlı nesillerle olan bağlarının zayıflatmasını önleyici tedbirler almalıyız.
Yaşlılara Saygı Haftası vesilesiyle tüm yaşlılarımızın bu haftasını kutluyor, hayatlarını sağlık, huzur ve mutlulukla geçirmelerini diliyoruz.
TÜSAD GERİATRİ ÇALIŞMA GRUBU ADINA
DOÇ.DR.SERAP AKÇALI DURU