Delta varyantı hızla artıyorken normalleşmeye dikkat!

Delta varyantı hızla artıyorken birçok kısıtlamanın kaldırılması doğru değil!

Ülkemizde normalleşme takviminde yeni adımlar atılırken dünya genelinde delta varyantı etkisini göstermeye devam ediyor. Daha bir hafta önce 16 ilde 134 vaka olarak açıklanan delta varyantlı hasta sayısı 26 ilde 224 kişiye yükselirken, Türkiye Solunum Araştırmaları Derneği (TÜSAD), “normalleşme” amacıyla birçok kısıtlamanın kaldırılacak olmasının riski artıracağına dikkat çekti. TÜSAD Yönetim Kurulu Üyesi Doç. Dr. Onur Turan,  1 Temmuz’da kademeli normalleşme döneminin üçüncü etabına geçilmesi için alınan birçok kararı doğru bulmadıklarını belirtirken, “Özellikle kapalı ortamlarda kişi sayısının kısıtlanması gerektiğini düşünüyoruz” dedi.

COVID-19 pandemisinde yeni bir dalga olarak ortaya çıkan delta varyantını değerlendiren Doç. Dr. Onur Turan, delta varyantı ile ilgili merak, endişe ve soru işaretlerini şöyle yanıtladı:

* Delta varyantı nedir, nasıl belirti gösteriyor?

İlk kez Ekim 2020'de Hindistan'da görülen delta (B.1.617) varyantı, İngiltere’de görülen Alfa, Güney Afrika’daki Beta ve Brezilya’daki Gama varyantlarından sonra dördüncü önemli varyant olarak adlandırılıyor. Ancak yapı olarak daha farklı özelliklere sahip varyantı, İnsan hücrelerine yapışan virüsün dış "sivri uçlu" protein kısmında iki önemli mutasyon içerdiği için “Çift mutasyonlu” olan Delta varyantı, bu özelliği ile diğer varyantlardan ayrılıyor. Klasik COVID-19 hastalığının ana belirtileri olan yüksek ateş, öksürük ile tat ve/veya koku kaybından çok, mide ağrısı, ishal, baş ve boğaz ağrısı, burun akıntısı gibi farklı semptomlarla kendini gösterebilen bu varyant, özellikle gençlerde ağır bir soğuk algınlığı varlığı şeklinde algılanabiliyor.

• Diğer COVID-19 varyantlarından farkı nedir?

Şimdiye kadar bildirilen varyantların en güçlüsü, en hızlısı ve en bulaştırıcısı! Pandemide daha önceden baskın halde olan İngiliz varyantına göre yüzde 50-60 oranında daha bulaştırıcı olduğu tespit edilen delta varyantı, özellikle Hindistan’da COVID-19’un seyrini çok olumsuz şekilde etkilemiş durumda. 30 milyonu aşkın kişinin enfekte olduğu, 400.000 civarında kişinin COVID-19’a bağlı olarak hayatını kaybettiği Hindistan’da bu varyantın etkileri ile günde hala 50.000 yeni vaka, 1200’lerin üzerinde de ölüm gerçekleşiyor. 

• Hindistan dışındaki ülkelerde durum nedir?

Diğer ülkelerde de Delta varyantı etkisini göstermeye başlanmış bulunuyor. İngiltere’de günde 2.000 yeni vaka sayısına kadar düşen COVİD-19 geçiren kişi sayısı, 20.000’lere tırmanmış durumda, ki %95’in üzerinde bu varyant ile enfekte kişiler oluşturuyor. Yeni COVID-19 vakalarının yaklaşık %90’ını delta varyantının oluşturduğu Rusya’da Şubat 2021’den beri en yüksek ölüm sayısının görülmesiyle yeni önlemler alınmaya başlandı. En yüksek aşılama oranına ulaşılan ve maskelerin rutin kullanımdan çıktığı İsrail’de bile delta varyantına bağlı vaka sayılarında artış görülünce yurt dışı seyahat kısıtlaması gibi bazı tedbirler yürürlüğe girmiş durumda.

• Aşılar delta varyantında etkili mi?

Bu varyanta karşı aşılamanın etkin olduğu bilgisi şu an için bizleri teselli etmekte. Ama en önemli bilgi, çift doz aşılama bu varyanta karşı yüksek koruyucu etkinlik sağlıyor! İki doz BioNtech aşısı uygulanan kişilerin bu varyanttan korunma oranı %88 olarak belirtilmişken, bu oran tek doz aşılılarda yüzde 33’lere kadar düşüyor. Yine çift doz BioNtech aşılı kişilerden enfekte olanların yüzde 96’sının hastalığı kolay bir şekilde atlattığı ve hastaneye yatış oranının düşük olduğu ifade ediliyor.

• Koruyuculuk açısından Sinovac ile aşılananlarda durum nasıl?

Ülkemizde mevcut diğer aşılardan Sinovac ve Sputnik V ile ilgili net bir bilgi şu an için bulunmuyor. Reuters haber ajansının haberine göre, Endonezya'da Sinovac ile aşılı olmalarına rağmen 300’ün üzerinde sağlık çalışanının delta varyantı olan Koronavirüs ile enfekte olduğu duyuruldu. Ardından bu vakalarda hastaneye yatış oranının düşük olduğu bilgisi gelse de bu konuda daha net bilgilerin paylaşılması gerektiğini düşünüyoruz.

• Aşı olmayan kişiler açısından durum nedir?

Aşısız kişiler için ise tablo daha farklı seyrediyor. Tablonun trajik seyrettiği Hindistan’da halkın yüzde 18’i COVID-19’a karşı aşılanmış olup, çift aşılama oranı ise sadece %4 olarak görülmekte.  İngiltere’de delta varyantı tespit edilen vakaların yüzde 60’ı, bu virüs nedeniyle hastaneye yatanların üçte ikisinin aşısız olduğu belirtiliyor.

• Delta varyantı için nasıl önlemler almalıyız?

Delta varyantı için bireysel olarak alınması gereken önlemlerin; çift doz aşımızı ivedilikle olmak ve maske-mesafe-hijyen üçlüsüne önem vermeye devam etmek olduğunu söyleyebiliriz. Fiziki mesafeye dikkat ederek, kalabalık yerlerde maskemizi takarak, kapalı ortamlarda uzun süre bulunmayarak kendimizi ve yakınlarımızı korumaya devam etmeliyiz. 6-8 hafta arasında yapılması planlanan 2. doz aşılamanın dört hafta sonunda yapılacağı söyleniyor. Ki çift doz aşılamanın hızlıca sağlanmasının önemli olduğu bu süreçte olumlu bir gelişme olarak değerlendirilmiştir.

• 1 Temmuz’da kısıtlamaların kalkacak olması sizi endişelendiriyor mu?

1 Temmuz 2021 itibariyle kaldırılan bazı kısıtlamalar delta varyantı açısından endişe verici olarak görülmektedir. Özellikle yüksek bulaş özelliğine sahip bu varyantın etkisi ülkemizde yeni yeni görülmeye başlamışken, kahvehane, kıraathane gibi kağıt, taş vb. oyunların oynandığı iş yerleri, sinema salonları gibi yerlerde kısıtlamalar kaldırılmış, yeme-içme yerlerinin kapalı alanlarında aynı masada aynı anda bulunabilecek kişi sayısı serbest bırakılmış, şehir içi ve/veya şehirler arası tüm toplu taşıma araçlarındaki yolcu/koltuk kapasite sınırlandırmalarına son verilmiştir. Bu kararların doğru olmadığını ve özellikle kapalı ortamlarda kişi sayısının kısıtlanması gerektiğini düşünüyoruz.

• Ülkemize gelen turistler bu noktada risk oluşturuyor mu?

Delta varyantının sık görülmeye başlandığı, içinde ülkemize sık turist veren Rusya’nın da bulunduğu bazı ülkelerden gelen turistlere karşı yeterince tedbir alınmadığını düşünüyoruz. Buna göre, delta varyantının sık görüldüğü ülkeler sürekli güncellenerek buna göre tedbirlerin gözden geçirilmesi gerekmektedir. Ayrıca, iki doz aşılanması tamamlanmayan veya hastalığı son 6 ay içinde geçirmemiş diğer ülke vatandaşlarından ülkemize girişte yeterli olan hızlı antijen testinin sağlıklı olmayabileceğini, bu kişilerden mutlaka PCR örneği görülmesinin uygun olacağını düşünmekteyiz.