12 Kasım Dünya Pnömoni Günü Basın Bildirisi

DÜNYA ZATÜRRE (PNÖMONİ) GÜNÜ BASIN AÇIKLAMASI

Dünya Zatürre Günü, zatürreye ilişkin farkındalığı artırmak, hastalığın önlenmesi ve tedavisini teşvik etmek ve hastalıkla mücadele için harekete geçmek amacıyla 2009 yılından beri her yıl 12 Kasım'da kutlanıyor. Bu özel gün, insanları zatürre konusunda bilinçlendirmek ve bu konuda bir şeyler yapmak için birlikte çalışmakla ilgilidir. Bugün bize akciğerlerimizin ve nefes almanın değerini hatırlatıyor ve akciğerlerimize iyi bakmanın tüm dünyada neden bu kadar önemli olduğunu hatırlatıyor. Viral enfeksiyonların kol gezdiği bu dönemde solunum yolu hastalıkları çok yaygın olduğundan, Dünya Zatürre Günü’nde konunun önemi bir kez daha vurgulanmalıdır.

Zatürre, akciğerleri etkileyen, nefes darlığına yol açabilen ve oksijen alımını sınırlayan akut solunum yolu enfeksiyonu türüdür. Zatürre, diğer enfeksiyon hastalıkları ile birlikte, düşük gelirli ülkelerde en çok öldüren hastalıkların başında gelmektedir. Düşük-orta gelirli ülkelerde en çok öldüren hastalıklar sıralamasında 3.sırada yer alıyor iken orta ve üst gelirli ülkelerde ise yine ilk 10’da ama 6.sırada yer almaktadır. Zatürre, dünya çapında 5 yaş altı çocukların en büyük katilidir. Her yıl küresel çocuk ölümlerinin neredeyse beşte biri zatürreden kaynaklanmaktadır. Ek olarak 65 yaş üstü erişkinler ve altta yatan tıbbi durumları nedeniyle bağışıklığı azalmış olanlar ve kronik hastalığı bulunanlar artmış risk altındadırlar. Özellikle 65 yaş ve üzeri kişilerde pnömoni sıklığı artmakta, gençlere göre daha ağır hatta öldürücü tablolarda seyredebilmektedir.

Çoğunlukla bakteri ya da virüslerin neden olduğu bu klinik tabloda öksürük, balgam çıkarma, ateş, terleme gibi belirtiler görülebilir. Bulaşma genellikle hasta kişilerle doğrudan temas ve mikropları taşıyan solunum zerreciklerinin solunması ile de meydana gelir. Zatürrede erken tanı ve tedavi, hastayı, hastalığın kötü sonuçlarından korumak ve hatta ölümü engellemek için önemlidir.

Zatürreden korunmak ve hastalık gelişimini önlemek, tüm tanı ve tedavi için yapılan maliyetlerden daha ucuz ve daha kolay bir yöntemdir. Çünkü zatürre, sağlıklı yaşam biçimi davranışlarını benimsemek, bulaşmanın önlenmesi ve hijyen yoluyla önlenebilir. Bunun için tüm insanların yaşam koşullarının iyileştirilmesi, sosyal eşitsizliklerin giderilmesi ve sağlıklı bir çevrede yaşaması sağlanmalıdır. Dünyada tüm insanlar için temiz içme suyuna erişim, hava kirliliğinin önlenmesi, sağlıklı besinlerle yeterli ve dengeli beslenme olanakları sunulmalıdır. Ülkelerde ve dünya çapında teşhis, bakım ve uygun tedaviye daha eşit erişim, pnömoni ölümlerini azaltmak için kritik öneme sahiptir. Risk gruplarının aşılanması ile influenza ve COVID gibi viral enfeksiyonlardan korunmak mümkün olabilir. Hastalık geliştiğinde ise antiviral ve antibiyotik başta olmak üzere etkili tedaviler mevcuttur.

Aşılar, bakıma kolayca erişemeyen çocuklar için çok önemli bir koruyucu önlemdir. Zatürrenin önlenmesi, aileleri hastalığın neden olduğu tedavi masraflarından ve diğer maliyetlerden de kurtarır. Aşılar, hastalıkları önleme ve hastalığın şiddetini azaltmadaki etkinlikleri ve sonuç olarak ölümleri önleme açısından en iyi halk sağlığı yatırımlarından biri olarak biliniyor. Zatürrenin en ölümcül nedenlerinden bir kısmı aşılarla önlenebilir. Çocuklar, Streptococcus pneumoniae (pnömokok), Haemophilus influenzae tip b (Hib), Boğmaca ve Kızamık etkenlerine karşı aşılanarak bu etkenlerin yol açabileceği akciğer enfeksiyonlarından korunabilir. Ülkelerin aşı politikalarında öncelikli gruplar immünsuprese hasta ya da savunmasız gruplar yanısıra çocuklar olmalıdır.

Sonuç olarak, dünya çapında tüm insanları zatürre ve onun yaratacağı risklerden korunma için sağlıklı bir çevrede yaşamak, sağlıklı ve dengeli beslenmek, sağlıklı içme suyu ve sağlıklı gıda ürünleri tüketmek, hijyen tedbirlerine önem verilmesi ve nihayetinde ise aşı programlarının yaygınlaştırılması gereklidir. Yaşlı ve kronik hastalığı olan kişilerde, ek olarak, düzenli sağlık kontrolleri ile morbiditelerin erken dönemde saptanması ve kronik hastalıkların kontrol altında tutulması, yakın kontaktın engelleneceği bir çevre oluşturulması zatürre gelişimini engelleyecektir.