14 Mart 2025 Dünya Uyku Günü Basın Bildirisi

TÜSAD DÜNYA UYKU GÜNÜ’NDE KALİTELİ UYKUNUN SAĞLIK İÇİN ÖNEMİNİ HATIRLATTI

Toplum Sağlığı ve Yaşam Kalitesi için:
‘’Uyku Sağlığına Öncelik Verilmeli’’

Türkiye Solunum Araştırmaları Derneği TÜSAD, Dünya Uyku Günü’nde kaliteli uykunun genel sağlık için önemine dikkat çekti. TÜSAD Uykuda Solunum Bozuklukları Yürütme Grubu Başkanı Prof. Dr. Asiye Kanbay, “Sağlıklı bir yaşamın en önemli öğelerinden biri de yaşamımızın üçte birini geçirdiğimiz uyku periyodudur. Uyku bozukluklarının erken fark edilip doğru teşhis edilmesi, toplumun genel sağlık ve yaşam kalitesini artıracaktır” hatırlatmasını yaptı.

Her yıl mart ayında bahar ekinoksundan önceki cuma günü olarak anılan “Dünya Uyku Günü”, bu sene 14 Mart’a denk geliyor. Uyku sağlığı konusunda toplum bilincini artırmak amacıyla başlatılan Dünya Uyku Günü’nün bu yılki sloganı “Uyku Sağlığına Öncelik Verin!” olarak seçildi. Türkiye Solunum Araştırmaları Derneği, sağlıklı bir yaşamın en önemli öğelerinden birinin yaşamımızın üçte birini geçirdiğimiz uyku periyodu olduğuna dikkat çekerek, “Uyku bozukluklarının erken fark edilip doğru teşhis edilmesi, toplumun genel sağlık ve yaşam kalitesini artıracaktır” açıklamasını yaptı.

KALİTELİ UYKU SAĞLIKLI YAŞAMIN TEMEL TAŞI

TÜSAD Uykuda Solunum Bozuklukları Yürütme Grubu adına Prof. Dr. Asiye Kanbay tarafından yapılan açıklamada, kaliteli ve düzenli uykunun sağlık için önemi konusunda şu bilgileri verdi; “Uyku, sağlıklı bir yaşamın temel taşı.  Fiziksel, zihinsel ve duygusal sağlığımızın dengede kalması kaliteli bir uykuyla mümkün. İyi bir uyku düzeni bağışıklık sistemimizi güçlendirir, vücudun kendini onarma sürecini destekler, kalp sağlığını korur; hipertansiyon, diyabet ve obezite gibi kronik hastalıkların riskini azaltır. Düzenli uyku kas, doku ve sinir onarımının yanı sıra, büyüme hormonlarının salgılanmasını sağlar. Dikkat ve konsantrasyonu artırarak öğrenme, hafıza ve problem çözme yeteneklerini geliştirir. Ayrıca, duygusal kararlılığı ve stresle başa çıkmayı kolaylaştırır.”

UYKU SAĞLIĞI İÇİN ALTIN DEĞERİNDE TAVSİYELER

Kanbay, “Uyku sağlığını öncelik haline getirmek, genel iyilik halimiz için atabileceğimiz en önemli adımlardan biri. Uyku sağlığını öncelik haline getirmek, hayat kalitemizi artırarak, sağlığımızı korumamızı kolaylaştırır.  Kaliteli uyku, uzun vadede ruhsal ve fiziksel hastalıkların oluşumunu da engeller” açıklamasını yaparken, daha iyi uyku alışkanlıkları geliştirmek için yapılabilecekleri şöyle sıraladı;

• Düzenli ve günlük ritme uygun uyku saatleri: Her gün sirkadyen ritme uygun şekilde, gece geç saatlerinden önce aynı saatte uyumaya ve sabahları erken saatte uyanmaya özen göstererek uyku kalitesini artırabiliriz.
• Uyuduğumuz ortamın düzenlenmesi: Uyku ortamımız ne kadar karanlık, sessiz ve uyku için ideal ısıda ise uyku kalitemiz o kadar artacaktır. Yine rahat bir yatak ve yastık kullanarak uyku konforunu artırabiliriz.
• Mavi ışıktan kaçınma: Özellikle yatmadan önce telefon, tablet ya da bilgisayar gibi elektronik cihaz kullanımını azaltarak bu cihazlardan yayılan mavi ışıktan kendimizi korumamız sağlıklı bir uyku için önem taşır. Aksi taktirde mavi ışığa maruziyet uyku hormonu olarak bildiğimiz melatonin üretimini engelleyerek uykuya dalmamızı zorlaştırır ve uyku kalitemizi düşürür.
• Stresin yönetilmesi ve rahatlama egzersizleri: Bunun için meditasyon, yoga, ibadet etme ve derin nefes alma gibi rahatlama tekniklerini günlük rutinimize dahil ederek stresi hafifleterek uyku kalitesini artırabiliriz.
• Dengeli Beslenme: Yatmadan önce ağır yemeklerden, kafein ve alkolden kaçınmak mümkünse boş ya da boşa yakın bir mide ile uyumak uyku kalitesini artıracak önemli bir davranıştır. Bununla birlikte gün içerisinde sağlıklı yeme alışkanlıkları daha iyi uyku sürdürülebilmesine katkı sağlayacaktır.
• Egzersiz: Gün içerisinde yapılan düzenli fiziksel aktiviteler uykuya dalmayı hızlandırırken daha derin uykuya geçmeye yardımcı olmaktadır. Ancak, uyku saatine yakın yapılan ağır egzersizler ise ters etki göstermektedir.

SAĞLIK PROFESYONELLERİNİN DE FARKINDALIĞI ÖNEMLİ

Sağlık profesyonellerinin uyku sağlığına öncelik vermesinin de son derece önemli olduğunun altını çizen Kanbay, “Uyku bozukluklarının tedavisi, toplumun genel sağlık ve yaşam kalitesini artırır. Bu nedenle sadece uyku bozuklukları ile ilgilenen hekimlerin değil hemen tüm uzmanlık alanlarının bu konuda farkındalığının yüksek olması önemli. Uyku bozukluklarının tedavisinde multidisipliner bir yaklaşımı benimsemek gerekiyor. Uyku bozuklukları ile ilgilenen uzmanların psikologlar, diş hekimleri, kardiyologlar ile iş birliği yapması, hastaların daha kapsamlı bir tedavi almasını sağlar” uyarısını yaptı.

“Kaliteli uyku farkındalığı için hepimizin sorumluluğu var” diyen Kanbay’ın toplumun uyku sağlığını iyileştirmek için sağlık profesyonellerinin ve politika yapıcıların yapabilecekleri konusundaki önerileri ise şöyle oldu;

• Sağlık profesyonellerinin her hastanın uyku düzenlerini ve semptomlarını dikkatlice değerlendirmeleri ve gereken olguları uyku tıbbı ile ilgilenen uzmanlara yönlendirmesi,
• Özellikle hastane ortamında servislerde ya da yoğun bakım ünitelerinde yatan hastalara da kaliteli bir uyku sağlamak için ses, ışık, gece tedavileri düzenlemeleri yapılması,
• Okullarda, iş yerlerinde ve toplum bazlı merkezlerde uyku sağlığı eğitimi programları başlatılması,
• Sağlıklı uyku alışkanlıkları hakkında bilgilendirme sağlanarak toplumun uyku sağlığı farkındalığının artırılması,
• Dünyada ve ülkemizde sayıları yetersiz olan uyku klinikleri ve uyku bozuklukları tanı-tedavi merkezlerinin sayısını artırarak bu hizmetlere erişimin kolaylaştırılması,
• Yetersiz ve kalitesiz uykunun neden olduğu trafik kazaları ve iş kazaları gibi güvenlik risklerini azaltmaya yönelik politikalar geliştirilmesi.

TÜSAD HAKKINDA
Göğüs hastalıkları alanında ülkemizin ilk bilimsel meslek kuruluşu olarak 22 Haziran 1970 yılında Türkiye Solunum Araştırmaları Derneği (TÜSAD), halen Türkiye genelindeki 6.000’e yakın üyesi ile “halkın akciğer sağlığını korumak” amacı doğrultusunda çalışmalarını sürdürüyor. Alanında Türkiye’nin en büyük ve köklü kuruluşu olan TÜSAD, toplumsal ve mesleki eğitimi, araştırmaları destekleyerek halk sağlığının korunmasına yönelik faaliyetler yürütüyor. “Tükenmeyen Nefesle” sloganı ile 55 yıllık geçmişinde 46 ulusal kongre, sayısız bilimsel toplantı, sempozyum, iki dünya kongresine imza atan TÜSAD, mesleki eğitim çalışmalarının yanı sıra bilinçlendirme ve farkındalık projelerine de büyük önem veriyor.