TÜSAD 12 KASIM DÜNYA PNÖMONİ GÜNÜ BASIN BİLDİRİSİ

Pandemi nedeniyle zatürreden kayıplar yüzde 75 artabilir!

Pnömoni; halk arasındaki adıyla “zatürre” tüm dünyada tek başına enfeksiyon kaynaklı ölümlerin en büyük nedenidir. Zatürre; sıklıkla bakteriyel, viral ya da daha nadiren mantar enfeksiyonuna bağlı olarak oluşabilir.

Bu yıl 12 Kasım 2020 “Dünya Zatürre Günü” tüm dünyayı kasıp kavuran COVID-19 salgınına bağlı ciddi şekilde artan pnömoni ve ölümlerle daha önceden hiç olmadığı kadar gündemimizi oluşturuyor.

2019 yılında yaklaşık 2,5 milyon kişi (672.000 çocuk olmak üzere) zatürreye bağlı nedenlerden hayatını kaybetmiştir. Aralık 2019’dan günümüze dünya genelinde 51 milyon kişi enfekte olduğu ve 1.273.714 kişi COVID-19 enfeksiyona bağlı nedenlerle hayatını kaybettiği bildirildi. Daha etkin bir tedavi ya da aşı bulunmazsa COVID-19’a bağlı ölümlerin bu sayıya yılda 1.9 milyon kişiyi ekleyebileceği düşünülüyor. Bu pnömoniye bağlı ölümlerin önceki yıllara göre yüzde 75 artışına denk geliyor ki, çok ciddi ve ölümcül bir sorunla karşı karşıya olduğumuzu gösteriyor.

COVID-19 enfeksiyonundan “maske, sosyal mesafe, el yıkama” önlemleri yanı sıra alınması gereken bazı uygulamaları da gündeme almak gereklidir. Topluma yaygın uygulanan tarama yöntemleri ile hızlı tanı koyulması, etkin tedavi filyasyon çalışmaları ile temaslı kişilerin belirlenmesi, izolasyonun sağlanması ve gerekli hastalara ilaç tedavisinin yanı sıra oksijen desteğinin sağlanması salgın sürecinde hayati önem taşımaktadır.

COVID-19 dışı diğer zatürrelerde riskli gruplar; 5 yaş altı çocuklar (özellikle 2 yaş altı) ve 65 yaş ve üzeri yaşlılarda, ek hastalığı olan kişilerde sıklığı ve mortalitesinin yüksek olduğu belirlenmiş ve rutin pnömokok aşılaması önerilmiştir. 

Erişkinlerde; kronik akciğer hastalığı, kalp hastalığı, başka kronik hastalıklar, dalağın alınmış olması, bağışıklık sistemini zayıflatan durumlarda var ise kişiler zatürre açısından daha duyarlıdırlar. Aşılama yapıldığında ve bağışıklık oluştuğunda zatürrenin görülme sıklığı ve zatürreye bağlı ölümlerde azalma görülmektedir.

Yine 65 yaş üzeri grupta ve ek hastalığı olanlarda mevsimsel grip etkenlerine karşı “grip aşısının” yapılması, hem gribal enfeksiyonun hafif geçmesine ve hem de sekonder bakteriyel/ viral enfeksiyonların engellenmesinde önem taşımaktadır.

Bu yıl Dünya Zatürre Günü’de önceki yıllardan çok daha ciddi ve ölümcül bir viral zatürre salgını ile karşı karşıyayız. Maske, sosyal mesafe, el hijyeni önemleri, özellikle kalabalık kapalı ortamlarda bulunmaktan kaçınılması ile kişilerin COVID-19 enfeksiyonun bulaşmasından kendilerini aktif bir şekilde korumaları çok önemlidir. Aşılama halen önemini korumaktadır; özellikle çocukların ve riskli grupların diğer zatürre etkenlerine karşı pnömokok ve mevsimsel grip aşılaması yapılmalıdır.

Aşılama bu etkenlere bağlı zatürre sıklığını ve ölümleri azaltırken, hem de COVID-19 enfeksiyonu ile karışabilecek klinik tabloları ve enfeksiyona bağlı direnç düşüklüğü önleyecektir.

Doç. Dr. Berna Kömürcüoğlu
TÜSAD İnfeksiyon Çalışma Grubu Başkanı