DÜNYA ASTIM GÜNÜ – 6 Mayıs 2008

Prof. Dr. Can ÖZTÜRK
Türkiye Solunum Araştırmaları Derneği
Başkanı

Her yıl mayıs ayının ilk salı günü, birçok dünya ülkesinde “ Dünya Astım Günü “ etkinlikleri yapılmaktadır.
ASTIM, bronşların daralmasına bağlı olarak akciğerlere hava giriş çıkışının zorlaşmasıyla ortaya çıkan ve nöbetler şeklinde, bazen kriz boyutunda – öksürük, nefes darlığı, hırıltılı solunum ve göğüste sıkışma hissi – ile seyreden kronik bir akciğer hastalığıdır.
Toplumun % 5-10’unu etkileyen bu hastalık ülkemizde yaklaşık 4 milyon kişide mevcuttur Hastalık her yaşta ortaya çıkabilir ancak çocukluk döneminde daha sık görülmektedir. Ancak çocuklarda görülen astım , yetişkinlik dönemine geçişle birlikte % 30-80 oranında düzelmektedir.
Astıma yolaçan nedenler; genetik veya çevresel faktörler olabilir. Bazı uyaranlar da astım ataklarını tetikleyebilir.

ASTIM ATAKLARINI TETİKLEYEN FAKTÖRLER

• Allerjenler- küf, polenler, hayvan tüyleri,

• Egsersiz

• Soğuk hava

• Toz, sigara dumanı, deterjanlar ve temizlik maddeleri

• Solunum yolu infeksiyonları – virusler

• Duygusal durumlar

• İlaçlar- Aspirin ve bazı ağrı kesiciler

• Mesleki faktörler

Astımlı hastalarda ; Reflü ve sinüzit gibi sorunlar sıklıkla birlikte bulunur.
Ülkemizde hastaların en az yarısı düzelmeyen öksürük, nefes darlığı gibi sorunları olmasına karşın, hastalığının astım olabileceğinin farkında değildir. Bir bölüm hasta da , zaman zaman yakınmalarının azalması nedeniyle, doktora başvurmamakta ve hastalığını kanıksamaktadır.Özellikle egsersiz sonrası veya efor sarfettiği anda astımlı hastalarda yakınmalar artış göstermektedir.
Bu hastalığın tedavisi mümkün olmakla birlikte, hastaların ancak %5’inde yakınmalar tümüyle ortadan kalkmakta yani hastalık tam kontrol edilebilmektedir. Ülkemizde bu oran daha da düşüktür ve önemli oranda hasta tedavi altında olmasına karşın sık sık acil servislere nefes darlığı atakları ile başvurmaktadır. Bunun önemli nedenlerinden birisi, hastaların yarısından fazlasının, tedavileri usulüne uygun bir şekilde ve yeterli süreyle kullanmamalarıdır. Halbuki bu hastaların çok uzun süreli ve düzenli ilaç kullanmaları gerekmektedir. Yapılan en önemli hatalardan birisi de, özel inhalasyon cihazları ile kullanılan tedavilerde, cihazların yanlış kullanılması sonucu oluşan tedavi başarısızlıklarıdır. Batı ülkelerinde bile hastaların yaklaşık üçte birinin bu cihazları yanlış kullandığı gözlenmektedir.
TÜRKİYE SOLUNUM ARAŞTIRMALARI DERNEĞİ; bu ilaçların yanlış kullanımından kaynaklanan sorunları en aza indirgemek amacıyla, 2008 yılı başında, AKACAM ismiyle bir çağrı merkezi ve özel bir WEB sitesi oluşturmuştur. Tüm hastalara, sabit telefonlardan aramak kaydıyla ücretsiz olarak hizmet veren bu merkezi, telefonla arayan herkese gerekli bilgilendirmeler yapılmaktadır (AKACAM Tel: 0800 2117150). İsteyen hastalar AKACAM Web sitesinden de (www.akacam.org) yararlanabilmektedir. Bu çağrı merkezi, Astımlı hastaların yanısıra, kronik , sık görülen ve bazen astımla karışabilen bir hastalık olan KOAH’lı hastalara da hizmet sunmaktadır.
Her yıl Mayıs ayının ilk salı günü yapılan Dünya Astım Günü etkinlikleri çerçevesinde Türkiye Solunum Araştırmaları Derneği, yerel yönetimler ve diğer sivil toplum kuruluşları ile işbirliği içerisinde , halka yönelik eğitim ve bilgilendirme toplantılarını gerçekleştirmektedir.