25 Eylül Dünya Akciğer Günü Basın Bildirisi

TÜSAD 25 EYLÜL DÜNYA AKCİĞER GÜNÜ BASIN BİLDİRİSİ

25 Eylül Dünya Akciğer Günü, sık karşılaşılan solunum hastalıkları ile ilgili farkındalık yaratmak ve akciğer sağlığını korumak amacıyla her yıl biz doktorların ajandasında önemli bir yer tutar.
50 yaşında bir solunum derneği olarak bizim de günlük performansımızın özünü oluşturur.

Tüm dünyada olduğu gibi gündemimizin çoğunu COVID-19 hastalığı oluşturuyor. COVİD-19 hastalığı başlıca etkilerini akciğerde yapıyor, ciddi akciğer infeksiyonuna, solunum yetmezliğine, kalıcı akciğer hasarına neden olabiliyor. Bu hastalık akciğer kanserli, KOAH gibi altta yatan akciğer hastalığı olanlarda çok daha ağır seyretme eğiliminde… Bu nedenle pandemi sürecinde göğüs hastalıkları branşına ağır sorumluluklar düştü. Meslektaşlarımız bu süreçte canla başla üstüne düşen sorumluluklarını yerine getirmeye çalıştı, bu süreçte, bu yolda can veren meslektaşlarımız oldu, kendilerini sonsuz saygı, şükran ve minnet duygularımla anıyorum. Pek çok meslektaşımız, sağlık çalışanlarının yüzde 10’u hastalandı. Derneğimizin yaptığı anket meslektaşlarımızın yüzde 78’inde yoğun anksiyete ve depresif duygu durumu olduğunu ortaya çıkardı.

‘NORMALLEŞME’ KADEMELİ OLMALIYDI

Pandemi başlangıcında bilim kurulunun oluşturulması, toplumsal hareketliliğin önlenmesi, sağlık kurumlarının organizasyonu ile etkin bir salgın yönetimi yapılmış, sağlık kuruluşlarında yığılma önlenmiştir. Haziran ayında yeni normal tanımı ve bu tanım doğrultusunda yönetilen pandemi süreci, eski normal algısı ile sürmüş, sıralı olması gereken aktiviteler, birdenbire başlatılmıştır. Toplu ibadetler, düğün, nişan, taziye ziyaretleri gibi aktiviteler ile toplumsal hareketlilik artması sonucunda hasta sayılarında çok ciddi artışlar gözlenmiştir. Ülkemizde normalleşme süreci çok hızlı, sıralı olması gerekirken de neredeyse birdenbire olmuştur. Halbuki normalleşme kademeli olmalı, yapılanların sonuçları sonuçları görülmeli, sonra bir diğerine geçilmeliydi.

Hasta sayılarındaki artış hem hastane, hem de filyasyon ekiplerinin çalışma gücünü zorlar hale gelmiştir. Salgın yönetiminde anahtar özellik taşıyan sosyal mesafe, maske kullanımı ve temizlik uyarılarına rağmen vaka sayısındaki dramatik artış yönünde bilgi sahibi olmayan halkımızın önlemler konusunda da titizlik göstermediği gözlenmektedir. Her geçen gün daha güç hale gelen yaşam koşulları, işsizlik, ekonomik sıkıntılar indsanları pandemi nedeniyle alınacak önlemler konusunda daha duyarsız bir yaklaşım içerisine sürüklemektedir.

Gün boyunca yaklaşık günde 20-23 bin kez farkına varmadan gerçekleştirdiğimiz nefes alma eylemi, infeksiyonlar, sigara, hava kirliliği ve bunlara bağlı akciğer hastalıkları sonucunda gittikçe farkına vararak ve zorlanarak gerçekleştirdiğimiz bir eylem haline gelmekte. Aslında bu sorunun çözümü büyük oranda biz insanların elinde… Acımasızca zarar verdiğimiz doğada biyolojik çeşitlilik azalıyor. Doğa salgınlar ile adeta insanoğlundan hesap soruyor. Hava kirliliği tüm dünyada çok önemli bir sorun… Dünya nüfusunun yüzde 91’i Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) belirlediği limitlerin dışında hava soluyor. Her yıl 4,2 milyon kişi hava kirliliği nedenli yaşamını yitiriyor. Bu soruna yönelik olarak yeşil alanların korunması, çoğaltılması ve kontrol altına alınması çok önemli. Bu duyarlılıkla derneğimizin başlattığı ‘solunum ormanı’ çok önemli bir proje. Hava kirliliğini önlemeye yönelik olarak toplu taşım kullanılması, araçların bu amaçla yoğun olarak kontrol altında tutulması, egzoz ölçümlerinin düzenli olarak yapılması. Sanayi alanlarının bu amaçla standartlara uygun olması ve yoğun olarak kontrol edilmesi. Hava sirkülasyonunu bozacak binaların yapılmaması, bina yalıtımlarının yapılması gerekmektedir.

Sigara kullanımı ülkemizin en önemli sağlık problemlerinin başta gelen etmenlerindendir. Bu nedenle bu önemli günde bu probleme özellikle dikkat çekmek gereklidir. Sigara çözümlenebilir global bir problemdir. Bu konu ile ilgili uluslararası önlemler DSÖ tarafından alınmış ve uygulanmaya konmuştur. “M-POWER” olarak isimlendirilen DSÖ tarafından geliştirilen yasalar, stratejiler, zorlayıcı önlemlerin baskılı bir şekilde uygulanması gereklidir.

SİGARA İLE COVID-19 DAHA AĞIR GEÇİYOR

Sigara güncel problem olan COVİD-19 hastalığının da oldukça ağır seyretmesine neden olmakta, bu hastalığa yakalanma oranı sigara içenlerde 14 kat daha fazla olmaktadır. Bu hastalığın etkin bir tedavi yöntemi olmadığından, en önemli yaklaşım hastalığa yakalanmamaktır. Maske, sosyal mesafe ve hijyen hastalıktan korunmada basit ancak o kadar da etkin yöntemlerdir. Pandemi halen çok yoğun bir şekilde devam etmektedir, ancak alınacak önlemler için hiçbir zaman geç değil…

Toplumda yaşayan her bireyin sorumluluğu; maske, mesafe ve temizlik önlemlerine uymaktır. Kendimiz, sevdiklerimiz ve toplumun geleceği bu basit tedbirlere bağlıdır. Birey olarak, toplum olarak, idari birimler olarak hepimizin bugüne kadar yaşadıklarımızdan alacağımız dersler ve uygulamaya koyacağımız çıkarımlar vardır, olmalıdır.

HER DAKİKADA 2 ÇOCUK YAŞAMINI YİTİRİYOR

Solunum sistemi hastalıkları tüm dünyada önde gelen, hastalık yükü ve ölüm nedenlerinin başında gelmektedir. Tüm dünyada her dakika 2 çocuk akciğer infeksiyonu nedeniyle yaşamını yitirmektedir. Akciğer infeksiyonuna bağlı ölümlerin yüzde 80’i 2 yaş altı ya da 65 yaş üstü erişkin grupta ortaya çıkmaktadır. Ayrıca ölümlerin çok büyük bir bölümü düşük ve orta gelir düzeyine sahip ülkelerde ortaya çıkmaktadır.

Viral solunum yolu infeksiyonu olan COVİD-19 hastalığı Eylül ayı itibariyle 28 milyon üzerinde olgu ve 916 bin üzerinde ölüme neden olan bir küresel salgın, felaket olarak insanlığın karşısına çıkmıştır.

Sigara bir diğer global sorundur. Tüm dünyada 1.1 milyar kişi tütün bağımlısıdır. Kadınlarda ve az gelişmiş ülkelerde sigara içme oranları artmaya devam etmektedir. Türkiye’de durum çok dramatik… 18 yaş üstü nüfusun 3’te biri sigara içmektedir. Sigaraya bağlı akciğer hastalıkları ortaya çıkmaya devam ediyor.

25 Eylül Dünya Akciğer Günü vesilesiyle bir kez daha dikkat çekmek isteriz ki; sağlıklı bir yaşam herkesin hakkıdır.

Prof. Dr. Ülkü Yılmaz
TÜSAD Başkanı