4 Şubat 2025
9 Şubat Dünya Sigara Bırakma Günü Basın Bildirisi
9 Şubat DÜNYA SİGARAYI BIRAKMA GÜNÜ
SİGARAYA HER GÜN “HAYIR” DİYELİM
9 Şubat toplumda sağlıklı yaşam farkındalığını artırmak, tütün kullanımı ve zararlarını tekrar paylaşmak ve kullanıcıları bırakmaya teşvik etmek için ülkemizde ve dünyada Sigarayı Bırakma Günü” olarak ilan edildi.
Sigara ve tütün kullanımı tüm sistem kanserleri, kalp ve damar hastalıkları, amfizem, Kronik Obstruktif Akciğer Hastalığı (KOAH) gibi önemli sağlık sorunlarının en önemli ve önlenebilir nedenidir.
Her yıl ülkemizde 100 bin kişi sigara ilişkili hastalıklardan hayatını kaybetmektedir. Dünya genelinde ise kayıp 8 milyon kişidir, bunun en az 1,2 milyonunda pasif duman maruziyetine maruz kalan, kendisi sigara kullanmayan bireyler olduğunu biliyoruz. Bu sayı, 3 yıl süren ve hala hatırlanan COVID-19 pandemisinde kaybedilen 7 milyon kişinin 3 katından fazla bir kayıp demek. Sigaranın zararlarının adeta gizli bir pandemi şeklinde yaşamları bitirdiğinin farkında olmalıyız.
Her sigara hayatımızdan 20 dakikayı çalıyor
Sigara zararları ile ilgili elimizdeki verilerin sayısı ve niteliğinin artması, yeni ve farklı tehlikeleri işaret ediyor. Sigara içenlerin bir kısmı sigaraya bağlı hastalıklara 40'lı yaşlarında yakalanıp bu yüzden ölüyor. Erken hastalık ve ölümlerdeki farklılık, kullanılan sigaranın türü, alınan nefes sayısı ve sigara içenlerin ne kadar derin nefes aldığı gibi sigara içme alışkanlıklara dayanır. Buna ek olarak kişinin yapısal farklılıkları, hastalıklara olan genetik yatkınları, ailede hastalık öyküsü ve sigara dumanındaki toksik maddelere karşı ne kadar duyarlı oldukları da hastalıkların ortaya çıkmasındaki takvim ve şiddeti belirler.
2000 yıllardaki bilimsel çalışmalar tek bir sigaranın yaşam beklentisini ortalama 11 dakika kadar azalttığını ortaya koymuştu. Güncellenen veriler, riskler ve hesaplamaların son analizi ise bu rakamı neredeyse ikiye katlayarak 20 dakikaya çıkardı. Bu süre erkekler için 17 dakika ve kadınlar için 22 dakika olarak hesaplandı.
Sağlıklı yaşam yıllarımız sigara ile ipotek altında
Özellikle sigara kullanıcısı bireyler yaşlılığın kronik hastalıklarla geçme olasılığını yüksek kabul ederek yukarıdaki hesaba göre sigara nedenli yaşamlarının birkaç yılını kaçırmanın sorun olmayacağını düşünebilir.
Ancak sorun, yaşamın sonundaki sağlıksız dönemi kısaltması kadar basit değil. Sigara kullanımı öncelikle kişinin orta yaştaki nispeten sağlıklı yılları yiyor ve hastalıklı dönemin başlangıcını öne çıkarıyor muhtemel hastalık ciddiyetini ve şiddetini de arttırıyor.
Güncel hesaplamalar 60 yaşında bir sigara içen kişinin genellikle 70 yaşında sigara içmeyen bir kişinin sağlık profiline (hastalıklarına) sahip olacağını gösteriyor.
Tek çözüm sigarayı tamamen bırakmak
Sigara içenlerin sağlık ve yaşam beklentisi açısından tüm faydalardan yararlanmak için sigarayı tamamen bırakmaları gerekir. Çalışmalar sigara dumanına direkt ya da pasif maruz kalmanın ve tütün içmenin güvenli bir düzeyinin olmadığını göstermiştir. İçilen her sigara hem kullanıcısı hem de çevresinin değerli yaşam dakikalarına mal olmaktadır.
Son dönemde elektronik sigara ve ısıtılmış tütün ürünleri için sıklıkla kullanılan zararı azaltılmış kavramının zararsız anlamına gelmediğini, bu ürünlerin üst düzey bağımlılık yapıcı olan nikotin ve başta akciğer olmak üzere tüm vücuda zararlı birçok madde içerdiğini, dünyada sigara bırakma tedavisinde kullanılmadığını bir kez daha hatırlatmak isteriz.
Sigarayı her yaşta ve önceki kullanım süresinden bağımsız her durumda bırakmak faydalıdır, sigara içenler bu ölüm treninden ne kadar erken inerlerse hayat yolculuklarının devamını o kadar uzun ve sağlıklı olmasını bekleyebilirler.
TÜSAD sigara ve tütün ile mücadelenin her alanında
Türkiye Solunum Araştırmaları Derneği Tütün Kontrolü Çalışma Grubu olarak sigarasız sağlıklı bir toplum için toplantılar, webinar ve kongre oturumları planlıyor, yurtiçi ve yurtdışı paydaşlar ile iş birlikleri yapıyoruz.
Yıllık kongrelerimizin bilimsel programında ve farklı şehirlerde Sağlık Bakanlığı onaylı “Tütün Kontrolü ve Sigara Bırakma Kursu’ düzeliyoruz. Halkımız bu kursları başarıyla tamamlayan hekimlere ALO 171 Sigara Bırakma Danışma Hattı üzerinden ulaşıp ücretsiz teşhis ve tedavi hizmeti alabiliyor.
Sigarasız, dumansız ve nikotinsiz sağlıklı günler dileriz.
TÜSAD Tütün Kontrolü Çalışma Grubu adına
Doç. Dr. H. Volkan Kara